خاصیت بازدارندگی اسانس سه گیاه دارویی روی حشرات کامل سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus

عنوان دوره: اولین کنگره بین المللی حشره شناسی ایران

سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات، Callosobruchus maculatus (Fabricius) (Coleoptera: Bruchidae) به محصولات انباری خسارت وارد می‌کند و آفتی با پراکنش گسترده و اهمیت جهانی است. در این تحقیق اثر بازدارندگی اسانس استخراج شده از سه گیاه دارویی رزماری (Rosmarinus officinalis L.)، آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و زیره‌ی سبز (Cuminum cyminum L.) با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب روی حشرات کامل سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات (Callosobruchus maculatus) روی کاغذ صافی مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور کاغذ صافی از نیمه بریده شد و یک میلی‌لیتر محلول از هر غلظت (1/0، 3/0، 5/0، 7/0 و 9/0 میکرولیتر بر سانتی-متر مربع) به هر نیمه به صورت یکنواخت با استفاده از پیپت اضافه شد. نیمه‌ی تیمار شده در معرض هوا خشک و از وسط به وسیله‌ی نوار به نیمه‌ی تیمار نشده متصل شد به طوریکه مانع از حرکت حشرات نشود. هر کاغذ صافی در یک تشتک پتری قرار داده شد و تعداد 10 عدد حشره بالغ هفت روزه در مرکز هر تشتک‌پتری قرار داده شد و درب تشتک‌پتری با سرپوش پوشانده شد. تشتکهای پتری در شرایط آزمایشگاهی (ºC 1±29، رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی) قرار داده شدند. هر تیمار شامل شش تکرار و 10 حشره برای هر تکرار بود. نتایج نشان داد که در تمامی غلظت‌های به کار رفته‌ی اسانس‌ها، اثر بازدارندگی معنی‌داری روی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات مشاهده شد (در غلظت‌های بین 1/0 تا µl/cm288/0) و در بالاترین غلظت، درصد بازدارندگی اسانس زیره سبز (57/69)، به طور معنی‌داری نسبت به اسانس رزماری (58/57 درصد) و اسانس آویشن باغی (98/49 درصد) بیشتر بود؛ نتایج نشان می-دهد که اسانس‌های استخراج شده از این گیاهان، دارای پتانسیل بالایی برای استفاده در برنامه‌های مدیریت جمعیت بالغ سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات هستند.

اسانس‌های گیاهی؛ خاصیت بازدارندگی؛ حشره‌کش‌های گیاهی؛ آفات انباری؛ سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات