بررسی کارآیی روش های کنترل غیر شیمیایی زنجرک خرما (Ommatissus lybicus De Bergevin) در مقایسه با کنترل شیمیایی متداول در استان فارس
عنوان دوره: اولین کنگره بین المللی حشره شناسی ایران
نویسندگان
چکیده
زنجرک خرما Ommatissus lybicus یکی از آفات کلیدی این محصول در ایران و بسیاری از کشورهای خرما خیز جهان می باشد. متداول‌ترین روش مبارزه با این آفت کنترل شیمیایی است. مصرف آفتکش ها در سطح وسیع نخلستانها علاوه بر این که سبب بروز آلودگی های زیست محیطی گردیده ممکن است باعث بروز مقاومت به حشره کش‌ها در برخی جمعیت های این آفت گردد. از طرفی همزمانی خسارت نسل دوم آفت با رسیدن محصول ضرورت بررسی و معرفی روش‌های کنترل غیر شیمیایی نسل دوم آفت را اجتناب ناپذیر نموده. بدین منظور این آزمایش در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تیمار و شش تکرار انجام شد. تیمارها عبارت بودند از پودر میکرونیزه کائولن به غلظت 5 درصد، روغن سیتوگیت به غلظت 5/1 درصد، روغن ولک به غلظت 5/1 درصد، صابون حشره کش روغن نارگیل به غلظت 5/2 درصد، کارت زرد تراکم6 عدد و کارت زرد تراکم 4 عدد، حشره‌کش دیازینون (امولسیون 60%) 2 در هزار به عنوان حشره‌کش متداول و شاهد (آب‌پاشی). دو شاخص مهم مورد ارزیابی شامل درصد تلفات پوره‌ها که با استفاده از فرمول هندرسون و تیلتون محاسبه شده و تعداد تخم به جا مانده از حشره (نماینده جمعیت مولد نسل دوم) بوده که با شمارش و محاسبه میانگین تعداد تخم گذاشته شده روی 10 برگچه تصادفی برداشت شده، محاسبه شد. آنالیز واریانس داده‌ها و مقایسه میانگین‌ها با نرم افزار SAS انجام و مشخص شد بیشترین درصد تلفات در هفته اول مربوط به حشره‌کش دیازینون(47/99) و پودر کائولین (46/98) بوده که هر دو در یک گروه قرار گرفتند. پس از آن صابون حشره کش روغن نارگیل(83/96) در رتبه بعدی قرار گرفت. نتایج مرگ و میر پوره‌ها در هفته دوم نشان داد که درصد تلفات در تیمار روغن نارگیل افزایش پیدا کرده (83/96) و با دو تیمار دیازینون و پودر کائولین در یک گروه قرار گرفت و این نتایج تا پایان هفته سوم به همین شکل باقی ماند. نتایج بررسی تراکم تخم به‌جا مانده از حشره نیز نشان داد که بعد از دیازینون (27/2) کمترین میانگین تراکم تخم روی برگچه‌ها مربوط به کائولین (77/5) بوده است و پس از آن بقیه تیمارها بااختلاف معنی‌دار از این دو تیمار در گروه جداگانه قرار گرفتند. به عنوان جمع‌بندی می‌توان نتیجه گرفت که امکان کنترل غیر شیمیائی آفت با کاربرد پودر کائولین بجای دیازینون جهت کنترل آفت در نسل اول و صابون روغن نارگیل و کارت‌های زرد گزینه مناسبی برای کنترل نسل پائیزه آفت باشند.
کلیدواژه ها