بررسی مقاومت القایی در دو رقم گندم نسبت به شته سبز گندم، Sitobion avenae (Fabricius) (Hemi.: Aphididae)

عنوان دوره: اولین کنگره بین المللی حشره شناسی ایران

شته‌ی سبز گندم، Sitobion avenae، یکی از آفات مهم غلات دانه ریز و یکی از عوامل مهم انتقال ویروس کوتولگی زرد جو می‌باشد. استفاده از مقاومت القایی برای کاهش جمعیت حشرات در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. مقاومت القایی در اثر واکنش گیاه به تغذیه آفت ایجاد می‌گردد. در این تحقیق به منظور القای مقاومت در دو رقم گندم به شته‌ی سبز گندم، ارقام گندم با نام‌های سای‌سونز و شیرودی در مرحله 3 برگه شدن برای مدت‌های 0، 2، 4، 6، 8 روز با پنج عدد شته‌ی سبز گندم بالغ در داخل اطاقک رشد تنظیم شده در دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ±60 درصد و دوره‌ی نوری (L:D) 14:10 آلوده گردید و پس از سپری شدن هر یک از این مدت‌ها، گیاهان برای مدت 48 ساعت عاری از شته نگهداری شدند. سپس بر روی هر گیاه یک شته‌ی بالغ اضافه شد (برای هر تیمار 20 تکرار) و پارامترهای زیست‌شناسی آن مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که از نظر میانگین طول دوره‌ی نشو و نمو مرحله پورگی بین دو رقم گندم و بین تیمارهای زمانی روی دو رقم اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 5% وجود دارد، به‌طوری‌که میانگین طول دوره‌ی نشو و نمای پوره‌ها روی رقم سای‌سونز 15/10 روز و روی رقم شیرودی 98/7 روز ثبت شد. بیشترین میانگین طول دوره‌ی نشو و نمای پوره‌ها در رقم سای‌سونز و شیرودی به ترتیب 3/10 و 8/8 روز در تیمار 6 روز آلودگی قبلی مشاهده شد. اما، کمترین میانگین طول دوره‌ی نشو و نمای پوره‌ها 8/9 و6/7 روز در تیمار شاهد مشاهده گردید. بیشترین و کمترین میانگین تعداد نتاج تولید شده در ارقام شیرودی و سای‌سونز به‌ترتیب 1/19 و 4/6 پوره بود. بیشترین و کمترین میانگین تعداد نتاج در دوره‌ی تولید مثلی بین تیمارهای زمانی روی رقم سای سونز به‌ترتیب در تیمار شاهد (6/1 عدد) و تیمار 6 روز آلودگی قبلی (2/1 عدد) بود و روی رقم شیرودی در تیمار شاهد (04/2 عدد) و در تیمار 6 روز آلودگی قبلی (6/1 عدد) بدست آمد. بنابراین نتیجه گیری شد که با 6 روز آلودگی قبلی گندم به شته‌ی سبز گندم می‌توان در آن مقاومت القایی نسبت به این شته ایجاد نمود که در برنامه‌ی IPM این آفت می‌تواند مفید واقع شود.

مقاومت القایی؛ شته‌ی سبزگندم؛ پارامترهای زیست‌شناسی