بررسی اثر سمیت تنفسی سه نوع اسانس گیاهی روی حشرات کامل سوسک دندانه‌دار برنج Oryzaephilus surinamensis (L.) (Col., Silvanidae)
عنوان دوره: اولین کنگره بین المللی حشره شناسی ایران
نویسندگان
چکیده
برخی از اسانس‌های گیاهی قابلیت خوبی برای جایگزینی با ترکیبات شیمیایی در کنترل آفات دارند. سوسک دندانه‌دار برنج یکی از آفات مهم انباری است که خسارت زیادی به محصولات انباری وارد می‌سازد. به منظور ارزیابی روش‌های سازگار با محیط زیست برای کنترل سوسک دندانه‌دار برنج، اثر سمیت تنفسی اسانس سه گونه‌ی گیاهی شامل سرونقره‌ای (Cupressus arizonica)، شاهسپرم (Tanacetum balsamita) و اسطوخودوس (Lavandula officinalis Mill) روی حشرات کامل این آفت بررسی شد. آزمایشات در قالب طرح فاکتوریل بر پایه‌ی طرح کاملا تصادفی و در 5 غلظت و سه تکرار همراه با تیمار شاهد در شرایط دمایی 2±25 درجه‌ی سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 5±60 درصد در تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت هر اسانس و نیز با گذشت زمان درصد تلفات افزایش می‌یابد. اسانس اسطوخودوس با LC50 معادل 09/0 میکرولیتر (72/2 میکرولیتر بر لیتر هوا) بیشترین سمیت، و اسانس شاهسپرم و سرو نقره‌ای به ترتیب با 16/0 میکرولیتر (84/4 میکرولیتر بر لیتر هوا) و 22/1 میکرولیتر (96/36میکرولیتر بر لیتر هوا)، سمیت کمتری را روی این حشره داشتند. مقادیر LT50 نیز برای اسانس اسطوخودوس، شاهسپرم و سرو نقره‌ای در غلظت‌های 06/9، 08/12 و 35/48 میکرولیتر بر لیتر هوا به ترتیب معادل 5/2، 84/5 و 27/14ساعت محاسبه گردید. نتایج بیانگر این است که اسانس اسطوخودوس، پتانسیل بالایی در کنترل این آفت داشته و می‌تواند جایگزین مناسبی در برنامه‌های مدیریت کنترل سوسک دندانه‌دار برنج باشد.
کلیدواژه ها