تأثیر تنش گرمایی کوتاه مدت شفیره بر فراسنجه های دموگرافیک شب پره پشت الماسی، Plutella xylostella (L.) (Lepidoptera: Plutellidae)
عنوان دوره: اولین کنگره بین المللی حشره شناسی ایران
نویسندگان
چکیده
موجودات اغلب در معرض تنش های مختلف از جمله گرما می باشند. در بین تنش ها، دما یک فاکتور مهم و مؤثر بر فراوانی و پراکندگی جمعیت حشرات می باشد. شب پره پشت الماسی Plutella xylostella (L.) (Lepidoptera: Plutellidae) مهمترین و مخرب ترین آفت خانواده چلیپائیان در دنیا می باشد. در این تحقیق، اثر تنش های گرمایی کوتاه مدت بر مرحله شفیره P. xylostella و فراسنجه های دموگرافیک آن در شرایط آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. شفیره های شب پره پشت الماسی در معرض دماهای 30، 35 و 40 درجه سلسیوس به مدت 2، 4، 6 و 8 ساعت قرار گرفت و سپس به شرایط دمایی 25 درجه سلسیوس منتقل شدند. دمای 25 درجه سلسیوس به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. داده های مربوط به باروری روزانه به همراه اطلاعات مربوط به مرگ و میر و دوره رشدی قبل از بلوغ با استفاده از روش Jackknife و نرم افزار های آماری SPSS و MINITAB تجزیه شد. نتایج نشان داد در کلیه تنش های دمایی و مدت زمان‌های تنش بخشی از شفیره ها P. xylostella با موفقیت تا مرحله حشره کامل رشد و نمو کردند. میزان زادآوری ماده ها در تنش های گرمایی تفاوت معنی دار داشت و بیشترین طول دوره تخم ریزی در تنش گرمایی 30 درجه سلسیوس به مدت 8 ساعت (13/1±60/9 روز) بدست آمد که با دو تنش دمایی دیگر تفاوت معنی دار داشت. نرخ خالص تولید مثل (R0) در تنش های گرمایی کوتاه مدت تفاوت معنی دار داشت. بیشترین و کمترین میزان نرخ خالص تولید مثل به ترتیب در تنش گرمایی30 درجه سلسیوس (06/5±23/43 ماده/ماده/نسل) و 40 درجه سلسیوس (08/2±63/8 ماده/ماده/نسل) به مدت 8 ساعت بدست آمد. بیشترین طول نسل در تنش گرمایی 30 درجه سلسیوس به مدت 2 ساعت (61/0±50/18 روز) تعیین شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) از 01/0±13/0 بر روز در دمای 40 درجه سلسیوس به مدت 8 ساعت تا 01/0±22/0 بر روز در دمای 35 درجه سلسیوس به مدت 6 ساعت متغیر بود که دارای تفاوت معنی دار بود، اگرچه بین شاخص rm در سایر تنش های گرمایی تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتایج نشان داد اگرچه تغییرات آب و هوایی و افزایش دما باعث تغییراتی در ویژگی های زیستی آفت می شود ولی آفت از طریق تطابق و سازش با شرایط محیطی نرخ ذاتی افزایش جمعیت خود را در سطح بالایی حفظ می کند.
کلیدواژه ها