بررسی میزان رقابت زنبورهای پارازیتویید Aphidius matricariae و Praon volucre (Hym.: Braconidae) روی مراحل و تراکم‌های مختلف شته Aphis gossypii (Hem.: Aphididae)
عنوان دوره: اولین کنگره بین المللی حشره شناسی ایران
نویسندگان
چکیده
رقابت یک پدیده رایج در طبیعت است و حشرات کامل پارازیتوییدها برای کسب حداکثر مواد غذایی و تولید نتاج با یکدیگر رقابت می‌کنند. در این تحقیق اثر رقابت بین دو گونه زنبور پارازیتویید Aphidius matricariae Haliday و Praon volucre (Haliday) (Hym.: Braconidae) روی سنین I، II، III، IV و افراد ماده بالغ بی‌بال شته Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae) در تراکم‌های مختلف میزبان (25، 50 و 100) و با 10 تکرار برای هر تراکم بررسی شد. آزمایش‌ها به مدت 24 ساعت درشرایط دمایی °C 1±25، رطوبت نسبی 5±60% و دوره نوری 14: 10 ساعت (روشنایی: تاریکی) انجام شد. طبق نتایج این تحقیق، حداکثر درصد پارازیتیسم شته A. gossypii توسط زنبور A. matricariae در تراکم‌های 25، 50 و 100 به ترتیب 33/5±52، 14/3±71 و 08/3±5/63% و روی پوره سن سوم شته میزبان مشاهده شد. درصد پارازیتیسم شته A. gossypii توسط زنبور P. volucre در تراکم‌های 25، 50 و 100 روی پوره سن سوم (27/4±26، 23/4±37و 52/3±5/22% به ترتیب) و چهارم شته میزبان (33/5±28، 91/0±42 و 17/2±5/24% به ترتیب) بیشترین بود. حضور همزمان دو گونه زنبور پارازیتویید A. matricariae و P. volucre بر کارایی آن ها بر میزان پارازیتیسم شته A. gossypii اثر منفی داشت. درصد پارازیتیسم پوره‌های سنین دوم، سوم و چهارم پورگی شته‌های A. gossypii در تمام تراکم‌ها بیشتر از سایر سنین پورگی تحت تأثیر رقابت بین گونه‌ای زنبورهای پارازیتویید A. matricariae و P. volucre قرار گرفتند. کارایی زنبور پارازیتویید A. matricariae تحت تأثیر رقابت بین گونه‌ای در تراکم‌های 25، 50 و 100 شته میزبان روی پوره سن دوم 24%، 16% و 5/19% به ترتیب، روی پوره سن سوم 36%، 45% و 5/26% به ترتیب و روی پوره سن چهارم 22%، 26% و 5/19% به ترتیب نسبت به زمان قبل از رقابت کاهش داشت. درصد پارایتیسم شته A. gossypii توسط زنبور پارازیتویید P. volucre در اثر رقابت بین گونه‌ای روی پوره سنین دوم، سوم و چهارم میزبان در تراکم 25 به ترتیب 12%، 18% و 22%، در تراکم 50 به ترتیب 8%، 17% و 20% و در تراکم 100 به ترتیب 3%، 7% و 8% نسبت به زمان قبل از رقابت کاهش یافت. بر اساس نتایج حاصل، شدت اثر رقابت بر میزان پارازیتیسم شته A. gossypii در تراکم بالای میزبان (تراکم 100) نسبت به تراکم‌های پایین، کمتر بود. نتایج این تحقیق اطلاعات مفیدی در مورد اهمیت اثر رقابت پارازیتوییدهای شته‌ها ارائه می‌دهد که این اطلاعات می‌تواند در توسعه و اجرای برنامه‌های مدیریتی کنترل شته‌ها در گلخانه‌ها حائز اهمیت باشد.
کلیدواژه ها