اثرات دو حشره کش روی رفتار جهت یابی زنبور Aphidius matricariae Haliday پارازیتوئید شته Aphis gossypii Glover
عنوان دوره: اولین کنگره بین المللی حشره شناسی ایران
نویسندگان
چکیده
ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب از جمله حشره‌کش‌های رایج برای کنترل شته جالیز Aphis gossypii Glover در مزارع و گلخانه‌ها در ایران هستند. با توجه با اهمیت زنبور پارازیتوئید Aphidius matricariae Haliday به‌عنوان یکی از پارازیتوئیدهای مهم شته جالیز احتمال تاثیر این سموم روی آن وجود دارد که ممکن است باعث تغییر رفتاری این پارازیتویید شود. لذا اثرات زیرکشندگی ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب روی رفتار جهت‌یابی زنبور پارازیتوئید A. matricariae در شرایط آزمایشگاهی در دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16:8 ساعت (تاریکی: روشنایی) بررسی شد. پارازیتوئیدهای ماده جفت‌گیری کرده (عمر <48 ساعت)، به مدت 24 ساعت در معرض سطح آغشته به غلظت‌‌های 3/0 و 2/4 پی‌پی‌ام (LC25) به ترتیب برای حشره‌کش‌های ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب و آب مقطر برای شاهد در استوانه‌های شیشه‌ای به قطر 5/2 و ارتفاع 10 سانتی‌متر قرار گرفتند. در هر آزمایش، از 20 زنبور پارازیتوئید زنده مانده تیمار شده‌ی حداکثر 3 روزه که تجربه مواجهه‌ی با شته جالیز و گیاه خیار را نیز نداشتند، استفاده شد و رفتار جهت‌یابی آنها با استفاده از روش بویایی‌سنجی بررسی شد. داده‌ها با آزمون کای- اسکوئر در برنامه SPSS آنالیز شدند. نتایج به‌دست آمده از آزمایش عکس‌العمل جهت‌یابی پارازیتوئیدها نسبت به برگ‌های واجد شته و عسلک یا برگ‌های فاقد شته و عسلک نشان داد که در تیمارهای شاهد، ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب، زنبورها به‌طور معنی‌داری به‌سمت بوی برگ‌های واجد شته و عسلک جلب شدند (05/0>P ). آزمایش جهت‌یابی زنبورها نسبت به بوی برگ‌های فاقد شته و دارای عسلک یا برگ‌های دارای شته و عسلک نشان داد که زنبورها در تیمار شاهد برخلاف تیمار آفت-کش‌ها، به‌طور معنی‌داری به‌سمت بوی برگ‌های فاقد شته و دارای عسلک جلب شدند (05/0> P). در تیمار آفت‌کش‌ها و شاهد، زنبورهای پارازیتوئید به‌طور معنی‌داری از برگ‌های دارای شته و آغشته به غلظت LC25 حشره‌کش‌ها دور شده و به‌سمت برگ‌های واجد شته و تیمار نشده با آفت‌کش‌ها جلب شدند (05/0> P). در تمام آزمایش‌ها، زمان‌های دسترسی به تیمارها در پارازیتوئیدهایی که در معرض باقیمانده حشره‌کش ایمیداکلوپرید قرار گرفته بودند، به‌طور معنی‌داری بیشتر از سایر تیمارها بود (05/0> P).
کلیدواژه ها