بررسی ترکیبات اسانس گیاه لبدیسی نمدی، Ajuga chamaecistus و اثرات حشره کشی آن روی شپشه دندانه دار برنج Oryzaephilus surinamensis (Col: Silvanidae)

عنوان دوره: اولین کنگره بین المللی حشره شناسی ایران

مریم عطاپور؛ معصومه ضیائی؛ شیوا اصولی؛ ملیحه غلامپور

گیاه لبدیسی نمدی Ajuga chamaecistus Ging ،گونه ای از تیره نعنائیان است. تاکنون حدود 300 گونه از این جنس شناسایی گردیده که بسیاری از آنها به عنوان پوششی برای پوشش گیاهی سبز کاربرد داشته و بسیاری دیگر دارای انواع خواص دارویی بوده به طوریکه در سالهای اخیر گیاهان این جنس به لحاظ دارویی و اقتصادی مورد توجه زیادی قرار گرفته اند. در این مطالعه ترکیبات شیمیایی اسانس لبدیسی نمدی با کمک GC-MS شناسایی و خواص حشره کشی آن روی حشرات کامل شپشه دندانه دار برنج، Oryzaephilus surinamensis (L.)، در دمای 1 ± 27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و در شرایط تاریکی کامل با 4 تکرار و در هر تکرار 15 حشره مطالعه گردید. از مجموع 3/95 درصد از اسانس گیاه، 50 ترکیب مورد شناسایی قرار گرفت که در میان آنها 6 ترکیب β-pinene، α-thujene، α-pinene، linalool، elixene و δ-cadinene بیشترین درصد را به خود اختصاص داده بودند. مقدار LC50 اسانس این گیاه روی شپشه دندانه دار برنج که معادل 53/3 میکرولیتر بر لیتر هوا بود و حدود اطمینان های برآوردشده و نیز درصد تلفات حاکی از تاثیر کشندگی بالای اسانس این گیاه روی شپشه دندانه دار برنج می باشد. همچنین این اسانس اثر معنی داری روی شاخص های تغذیه ای به ویژه شاخص بازدارندگی تغذیه (FDA) این آفت دارد. به این ترتیب به نظر می رسد با توجه به دوام پایین اسانس این گیاه، چنانچه مطالعات تکمیلی بر روی فرموله نمودن آن صورت پذیرد، کارایی مناسبی را در کنترل آفات انباری از خود نشان دهد.

لبدیسی نمدی؛ اسانس؛ اثرات حشره کشی؛ شاخص های تغذیه؛ شپشه دندانه دار برنج