بررسی آلودگی مزارع لوبیای استان مرکزی به پوتی ویروس ها و شته‌های ناقل

عنوان دوره: اولین کنگره بین المللی حشره شناسی ایران

سیده شهرزاد هاشمی؛ هاجر والوزی؛ علیرضا گلنراقی؛ علیمراد سرافرازی

پوتی ویروس‌ها ازجمله عوامل مهم بیماری‌ها در حبوبات بوده و سبب کاهش معنی‌دار این محصولات می‌شوند. شته‌های ناقل نیز نقش اساسی در گسترش و انتشار آن‌ها ایفا می‌کنند. به‌منظور بررسی وضعیت آلودگی مزارع لوبیای استان مرکزی، طی تابستان و پاییز 1392 بازدیدهایی از مزارع لوبیا انجام گرفت. درمجموع، از 360 مزرعه بازدید و 211 نمونه‌ی برگی از گیاه لوبیا و علف‌های هرز با علائم شبه‌ویروسی موزاییک، پیسک، بدشکلی برگ و رگ نواری جمع‌آوری گردید. این نمونه‌ها با آزمون الایزای غیرمستقیم و با استفاده از آنتی‌بادی‌های طیف گسترده پوتی‌ویروس‌ها (کیت آزمون گروه پوتی، بیوربا، سوئیس) بررسی شدند. همزمان، شته‌های موجود در این مزارع نیز جمع‌آوری و شناسایی شدند. طبق نتایج الایزا، در شش مزرعه (%24) و 14 نمونه (%6/12) آلودگی به پوتی‌ویروس شناسایی گردید. بیشترین شیوع آلودگی به پوتی‌ویروس (%0/50) در منطقه‌ی آشتیان بود که نسبت به سایر مناطق استان مرکزی شامل شازند، اراک، تفرش و خمین، به ترتیب با 4/44، 1/23، 7/16 و 2/2 درصد آلودگی، بیشتر بود. شته‌های Aphis fabae، Aphis craccivora و Acyrthosiphon pisum در مزارع لوبیا شناسایی شدند که شایع‌ترین گونه‌ی شته، Aphis fabae و بعدازآن Aphis craccivora بود. همچنین Aphis fabae غالباً روی لوبیا، و شته‌های Acyrthosiphon pisum و Aphis craccivora روی علف‌های هرز داخل یا حاشیه‌ی مزارع روی برخی گیاهان آلوده به پوتی‌ویروس مشاهده و جمع‌آوری شدند. با توجه به قابلیت انتقال بیماری‌های ویروسی ناشی از پوتی ویروس‌ها، حضور این شته‌ها می‌تواند نقش مهمی در اپیدمی این بیماری‌های ویروسی در مزارع حبوبات استان مرکزی ایفا کند.

شته های ناقل؛ پوتی ویروس؛ آلودگی و لوبیا