ارزیابی تاثیر دزهای اشعه گاما روی مراحل زیستی سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات (Callosobruchus maculatus (F) (Coleoptera: Bruchidae)
عنوان دوره: اولین کنگره بین المللی حشره شناسی ایران
نویسندگان
چکیده
سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات، Callosobruchus maculatus (F., 1775) ، یکی از آفات مهم لوبیا چشم‌بلبلی درمحیط‌های انباری است. به کارگیری روشهای پرتودهی به دلیل کنترل پیوسته آفت، کاهش مسائل بهداشتی و زیست‌محیطی از روشهای ایمن محسوب میگردند. ارزیابی تاثیر دزهای مختلف پرتوگاما کبالت 60 (Co60) روی مقدار ازت و درصد پروتئین، میزان خسارت آفت، مراحل رشدی و میزان زادآوری این آفت در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. افزایش مقادیر پرتو گاما در مقدار ازت و درصد پروتئین لوبیا چشم‌بلبلی تفاوتی نشان نداد ولی میزان خسارت مراحل لاروی و بالغ این آفت نسبت به تیمار شاهد درحدود 28% برآورد گردید. کارائی دزهای 5، 10، 15، 20 و 25 گری اشعه گاما در زنده مانی تخم دو روزه آفت تا حشره بالغ به ترتیب 41% ،45%، 7%، 2% و 3% به نتیجه رسید، اما تلفات کامل توسط دزهای بالاتر از30 گری روی تخم دو روزه بدست آمد. لاروهای پنج الی شش روزه این آفت که با مقادیر 30، 40، 50، 60 و 70 گری اشعه گاما پرتوتابی شده بودند با تلفات کامل و عدم ورود به مرحله شفیرگی همراه شد. تاثیر دز 20 گری اشعه گاما بر روی شفیره 80% تلفات داشت ، اما مقادیر بالاتر از 30 گری باتلفات کامل آن همراه شد. پرتودهی دزهای 30، 40، 50، 60، 70 و80 گری روی جمعیت هم سن و بالغ آفت نشان داد دزهای 30 الی 60 گری بیش از 50 % کاهش تخم‌ریزی را بوجود آورد و دزهای بالاتر از تفریح تخم‌ها جلوگیری کرد. تاثیر موثر دزهای مختلف اشعه گاما روی مراحل زیستی سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات روش ایمن برای کنترل این آفت انباری می‌باشد.
کلیدواژه ها