عنوان دوره: اولین کنگره بین المللی حشره شناسی ایران

زهرا گنجی؛ سعید محرمی پور

بید چغندر قند، Scrobipalpa ocellatella (Boyd) از مهم‌ترین آفات گیاه چغندر به شمار آمده و پراکنش جهانی دارد . تجمع فصلی کربوهیدراتهای با وزن مولکولی پایین (قندها و پلی‌ال‌ها) نقش عمده‌ای در توانایی زمستان گذرانی حشرات داشته و روی نقطه انجماد آن‌ها مؤثر است. در این مطالعه، نوع و مقدار قندها و پلی‌ال‌های لاروهای سن آخر مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه‌ها به صورت ماهیانه از آبان 1389 تا فروردین 1390 از کرج جمع آوری شد. قندها و پلی‌ال‌ها توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) مجهز به ستون مخصوص تجزیه کربوهیدرات‌ها جداسازی شدند. ترکیبات شناسایی شده از عصاره بدن لاروهای بید چغندر قند شامل مایواینوزیتول، ترهالوز و گلیسرول بود. کمترین مقدار ترکیبات محافظ سرما در آبان (45/3) و بیشترین در بهمن ماه (7/5 میکرو مول در هر گرم نمونه) مشاهده شد. بالاترین مقدار مایواینوزیتول (90/1)، ترهالوز (31/3) و گلیسرول (49/2 میکرو مول در هر گرم نمونه) به ترتیب در ماه‌های بهمن، فروردین و بهمن بود. از آنجا که بیشترین میزان تحمل به سرما در بهمن مشاهده شد، گلیسرول کربوهیدرات اصلی محافظ در برابر سرما محسوب می‌شود. گلیسرول یکی از شناخته شده ترین ترکیبات محافظ سرماست. مطالعات تکمیلی برای تعیین نقش این ترکیبات در تحمل حشره به سرما ضروری به نظر می رسد.

بید چغندر قند؛ ترکیبات محافظ سرما؛ مایواینوزیتول؛ ترهالوز؛ گلیسرول