عنوان دوره: اولین کنگره بین المللی حشره شناسی ایران

سید حسن ملکشی؛ حسین نوری

شته‌ها از آفات مهم محصولات گلخانه‌ای به‌شمار می‌روند و در صورت عدم کنترل، خسارت قابل ملاحظه‌ای به این محصولات وارد می‌کنند. در این تحقیق کارایی پشه شته‏خوارAphidoletes aphidimyza در تلفیق با زنبور پارازیتوئید Aphidius colemani برای کنترل شته جالیز در گلخانه‌های خیار تجاری بررسی شد. پشه شته‏خوار و زنبور پارازیتوئید در مرحله شفیرگی در دو گلخانه خیار به مساحت 9000 و 4000 مترمربع در منطقه پیشوا و جوادآباد ورامین در سال زراعی 89-1388 استفاده شدند. تعداد چهار نوبت زنبور پارازیتویید و پشه شکارگر در هفته‌ دهم، یازدهم، دوازدهم و هفدهم پس از کشت خیار در گلخانه‌ها رهاسازی شدند. نرخ رهاسازی پشه شته‏خوار درگلخانه‌های پیشوا و جواد آباد به ترتیب 7/1 و 5/2 عدد در مترمربع بود، همچنین زنبور پارازیتویید در این گلخانه‌ها به ترتیب به تعداد 2/1 و 75/0 عدد در مترمربع رهاسازی شد. نمونه‏برداری‌ از جمعیت شته‏ها و دشمنان طبیعی، قبل از رهاسازی و به فواصل هر هفت روز پس از رهاسازی انجام شدبر اساس نتایج به‌دست آمده، پشه شکارگر در کلنی‌‏های شته مستقر شد و جمعیت آفت را کنترل کرد، به‏طوری که در هر کلنی بیش از 5 عدد لارو شکارگر شمارش شد. همچنین درصد پارازیتیسم در سال‌های 1388 و 1389 در گلخانه پیشوا به ترتیب به بیش از 80% و 90% رسید. در گلخانه پیشوا طی سال‏های 1389 و 1390میانگین تعداد شته روی هر بوته قبل از رهاسازی 3/63 فرد و پس از کاربرد دشمنان طبیعی 35/8 فرد بود که به‏طور معنی‏داری جمعیت آفت کاهش یافت (P<0.001)و کارایی قابل قبول پشه شکارگر و زنبور پارازیتوئید در کنترل جمعیت شته پنبه را روی خیار گلخانه‌ای نشان داد.

گلخانه؛ خیار؛ کنترل بیولوژیک زنبور پارازیتویید؛ پشه شکارگر؛ شته پنبه